Sinh năm 1980, đã 2 rể, 1 dâu, Tráng A Lềnh tự giới thiệu rồi nói, nếu không có cây cao su, bây giờ không biết đại gia đình đang lang thang ở đâu trên những đỉnh núi kia.

10 ngôi nhà trên đồi cao su là nơi cư trú của Tráng A Lềnh và họ hàng người Mông khi đến Chăn Nưa. Ảnh: Tùng Đinh.

Về dưới bóng cao su

Những ngày cuối năm, mới 5h chiều mà trời Lai Châu đã nhập nhoạng tối. Trên đỉnh đồi bạt ngàn cao su của xã Chăn Nưa, tiếng sáo Mông đang len lỏi giữa 10 nóc nhà lợp tôn xanh đỏ, thi thoảng có tiếng trẻ em nói cười, tiếng phụ nữ trò chuyện.

Nằm cách quốc lộ 12 chỉ khoảng 1km, nhưng để tiếp cận được dãy nhà biệt lập này cũng phải mất 15 phút. Khó nhất là khoảng 500m cuối với những đoạn dốc tưởng như dựng đứng, đường hẹp, nứt nẻ buộc phải đi bằng xe máy.

Đây là nơi an cư lạc nghiệp của Tráng A Lềnh và họ hàng, dưới bóng những cây cao su lực lưỡng, cao vút. Chỉ 3 năm trước, Tráng A Lềnh vẫn còn ở bản Phi Én, xã Tủa Sín Chải (huyện Sìn Hồ), cách ngọn đồi này 70km nếu đi quốc lộ, còn băng rừng, xuyên núi thì cũng đến 30km.

Thế rồi bế tắc vì không có đất canh tác, không còn được phá rừng làm nương, chàng trai người Mông đi theo tiếng gọi của cao su. Sinh năm 1980, Tráng A Lềnh là người đầu tiên đến cắm dùi ở ngọn đồi này. Một thời gian sau, công việc, thu nhập ổn, anh rủ hết gia đình, họ hàng ở Phi Én về Chăn Nưa.

"A Lềnh rủ hết anh em bạn bè về đây làm cao su. Cả bố mẹ A Lềnh cũng về cùng luôn. Thêm 3 con trâu, 2 con nghé cũng dắt về nốt", ông ngoại tuổi 44 phấn khởi kể, tay chỉ về đám gia súc đang thủng thẳng gặm cỏ ở cuối dãy nhà.

Hiện nay gia đình anh có 7 người chưa kể dâu, rể. Gồm, 2 vợ chồng, 4 người con và 1 đứa cháu. Anh nói, sinh năm 1980 mà có 2 rể, 1 dâu là chuyện bình thường của người Mông. "Già thế này mà chưa có dâu, rể thì có mà mất giống à", A Lềnh nói rồi cười sảng khoái dưới tán rừng cao su lúc sâm sẩm tối.

Trong số 4 người con, ngoài đứa út đang còn đi học ở Chăn Nưa thì 3 anh chị đã lập gia đình. Cũng có lúc lứa trẻ đòi về xuôi kiếm việc nhưng A Lềnh không đồng ý, anh nói có cao su là sống đàng hoàng rồi, không phải đi đâu cả, cứ ở Chăn Nưa cho gần gũi gia đình.

Tráng A Lềnh.

10 ngôi nhà nhỏ nằm dọc trên sống đồi cao su, trước mặt nhìn xuống quốc lộ 12, sau lưng là thung lũng nhỏ, có mảnh ruộng bậc thang đã thu hoạch chỉ còn trơ gốc rạ.

Đây là công trình của Công ty Cổ phần Cao su Lai Châu II xây dựng cho những công nhân người Mông của mình, đúng theo tập quán ở trên cao của dân tộc này.