Quốc lộ 4D đoạn nối liền Lào Cao - Lai Châu chạy men theo triền núi vòng vèo, lên xuống khúc khuỷu, mặt đường trải nhựa phẳng lì xanh thẫm. Đỉnh Phanxipang hùng vĩ, cao trên 3.800m so với mực nước biển ẩn hiện trong màn sương mờ đục.

Trên chuyến xe ngược ngàn Tây Bắc đến TP.Lai Châu trong những ngày đầu năm mới Ất Mùi, tôi may mắn gặp được người tài xế vui tính niềm nở. Cách bác tài xử lý khi xe vào những vòng cua tay áo giữa một bên là vách đá dựng đứng, bên kia là vực sâu hun hút khiến hành khách thấy yên tâm. Tay ghì chặt vô lăng, mắt dõi theo những cung đường, bác tài vừa lái xe vừa kể cho tôi biết trước đây giao thông là một trong những rào cản lớn nhất ngăn trở miền xuôi - miền ngược. Đường đi chỉ lởm chởm đá chứ không được phẳng lì như bây giờ.

Câu chuyện rôm rả với bác tài xế khiến cho quãng đường hơn 100km trở nên ngắn lại. Trời nhá nhem tối cũng là lúc tôi đặt chân đến TP.Lai Châu. Giữa không gian xanh thẫm của đất trời Tây Bắc, khiêm nhường ẩn mình dưới những dãy núi cao vút là khu đô thị khang trang với những khu dân cư được quy hoạch hợp lý nằm dọc theo trục đường rộng rãi. Khu nhà hợp khối khang trang bề thế bao quanh lấy Quảng trường Nhân dân rộng rãi được nhiều vị khách bốn phương đến đây vãn cảnh, đi rồi nhớ mãi. Trời tối hẳn, Lai Châu như chìm trong trong màn sương, những tuyến phố sáng lung linh bởi những trục đèn cao áp chạy dài, uốn lượn. TP.Lai Châu nay đã khoác lên mình dáng dấp của một đô thị hiện đại, xứng đáng là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục của tỉnh nơi địa đầu Tổ quốc.

Đêm mùa Xuân, sương giăng kín đường phố, sương bồng bềnh như mắc màn cho những dãy núi cao vút bao bọc quanh thành phố. TP.Lai Châu như người con gái mới lớn rụt rè trong phiên chợ, thấp thoáng trong sương, thoắt ẩn, thoắt hiện sau ngọn núi. Nồng nàn bên hương vị của rượu mèn mén, ngập trong men say là điệu tính tẩu và câu hát giao duyên mượt mà, da diết đằm thắm trong tình yêu nam nữ vùng sơn cước.

Kỳ nghỉ tết dài ngày, thêm tuyến đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai đi vào hoạt động nên nhiều gia đình quê ở các tỉnh Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa, Thái Bình… đã về ăn Tết. Quà Tết là những sản vật mang đặc trưng Lai Châu như: Lạp xườn, thịt sấy; măng khô, mộc nhĩ, nấm hương hay miến dong Bình Lư, chè tuyết san Than Uyên. Ngày giáp tết, những chuyến xe chạy tuyến Lai Châu - Hà Nội, Lai Châu - Thái Bình, Lai Châu - Nghệ An sôi nổi, tấp nập ngược xuôi. Nhiều gia đình về quê ăn Tết, nhưng không vì thế mà không khí đón Tết, vui Xuân của đồng bào các dân tộc Lai Châu kém đi phần sôi động.

Phụ nữ dân tộc Thái chơi trò Tó má lẹ trong ngày Tết

Các khu chợ, trung tâm thương mại, kể cả các phiên chợ vùng cao người chật như nêm. Sau những ngày miệt mài lao động, sản xuất, đồng bào các dân tộc H’mông, Thái, Dao, Hà Nhì, Giáy, Tày… trong trang phục truyền thống của dân tộc mình đem đến chợ những thứ nông sản đặc trưng từ đồng ruộng, vạt nương hay sản phẩm chăn nuôi như: lá Dong, ống giang, gà đồi, lợn đen và các loại rau, củ, quả để bán, đổi lấy lương thực, thực phẩm, hoa quả, bánh kẹo phục vụ tết.

Năm nào cũng vậy, Tết cổ truyền của dân tộc là dịp để các lễ hội mang đậm đà bản sắc dân tộc được diễn ra như: lễ hội Gầu Tào Cha (dân tộc Mông), lễ hội Tú Tỉ (dân tộc Giáy), khai hội đền Vua Lê Lợi… Già, trẻ, trai, gái hân hoan dồn về các lễ hội để được ngắm cảnh ngày xuân và để chơi các trò chơi dân gian như: ném còn, đánh cù, kéo co, tù lu, đá gà và những màn thi đấu “nảy lửa” của môn đẩy gậy.

Năm nay, niềm vui nhân lên với 23 dân tộc anh em sinh sống trên địa bàn khi tỉnh Lai Châu tổ chức bắn pháo hoa tại 3 điểm: TP.Lai Châu, huyện Than Uyên và huyện mới Nậm Nhùn. Trong đêm giao thừa, đồng bào dân tộc thiểu số từ các bản xa về trung tâm thành phố, huyện để xem những màn pháo hoa rực trời và đón chào thời khắc thiêng liêng của năm cũ chuyển giao năm mới. Ai cũng háo hức, hồi hộp mong chờ bởi có những người dân ở vùng cao cả đời cũng chưa bao giờ nghĩ mình được nhìn thấy hình ảnh lung linh của ánh pháo hoa bay trên bầu trời.

Sẽ là ăn cơm mới nói chuyện cũ khi nhắc đến cây cao su trên cao nguyên Sìn Hồ trên vùng đất Lai Châu trong những ngày đầu năm. Cách đây 8 năm (năm 2008) Lai Châu khởi động giai đoạn đầu của dự án trồng cây cao su trên đất Sìn Hồ. Là huyện vùng cao của tỉnh Lai Châu, Sìn Hồ có diện tích đất tự nhiên trên 203.084,6ha trong đó đất lâm nghiệp trên 62.073ha, dân số trên 74 ngàn người sinh sống tập trung ở 24 xã, thị trấn. Sìn Hồ có nhiều tiềm năng và thuận lợi cho việc trồng và phát triển cây cao su, nhất là ở các xã vùng thấp và dọc sông Nậm Na.

Theo ước tính diện tích có thể trồng cây cao su tại Sìn Hồ lên tới trên 7.300 ha, để cây cao su thật sự trở thành cây công nghiệp mũi nhọn, trực tiếp xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế, phủ xanh đất trống, đồi núi trọc. Không khí sôi nổi hừng hực nung nấu tâm can của cán bộ, ban, nghành, công nhân viên công ty cổ phần cao su Lai Châu và bà con dân bản, những người đã hăng hái chung tay ngày đêm bám rẫy, bám đồi, bám nông trường thực hiện dự án. Những dải đất vàng ruộm màu mỡ, những đồi trọc hoang vu bỗng trở mình trỗi dậy bởi một màu xanh non mơn mởn của những bầu cây cao su cao vút, kiêu hãnh đón gió và ưỡn mình trước nắng xuân ấm áp.

 Năm 2015, năm hứa hẹn để vụ thu hoạch cao su đầu tiên trên mảnh đất Sìn Hồ gặt hái nhiều thắng lợi. Quanh gốc cây cao su là những câu chuyện về ước mong xóa đói, giảm nghèo. Đó là đôi bàn tay chai sần nâng niu đặt từng bầu cây con giống xuống hố, nhẹ nhàng lấp đất quanh thân cây cùng biết bao trăn trở đêm, ngày theo dõi sự phát triển của từng chiếc lá non mới cảm nhận được tâm trạng hồ hởi và niềm tin vào một hướng đi đúng đắn. Bao mồ hôi công sức, bao trăn trở lo toan đã cũng đã được bù đắp khi những cây cao su

trồng rải rác ở các huyện trong tỉnh đã cho thu hoạch những giọt mủ đặc quánh, thơm nức, trắng sóng sánh như những giọt sữa. Những giọt sữa được chắt lọc bởi mồ hôi, công sức của biết bao con người với khao khát đưa thôn, bản thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu.

Như cổ vũ thêm cho khát khao của lòng người, trên các cánh rừng những cây đào rừng đã nở hoa. Ánh đào phai xen lẫn những cánh hoa ban nở trắng núi đồi báo hiệu một mùa xuân yên bình, ấm no nơi ven trời Tây Bắc.

TP.Lai Châu, mùng 4 Tết Ất Mùi 2015

Trịnh Hồng Hải

http://nhipsongthoidai.com.vn/