Theo kết luận của Đoàn công tác thuộc Bộ NN& PTNT, Bộ TN&MT, Bộ KH&ĐT trong lần kiểm tra, rà soát diện tích trồng cao su trên đất lâm nghiệp tại các tỉnh Tây Nguyên (tháng 9 vừa qua) thì các dự án trên địa bàn tỉnh Gia Lai triển khai khá, cao su trồng mới trên đất lâm nghiệp phát triển tốt, tỷ lệ sống đạt 95%. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp (DN) nào hợp tác trong lĩnh vực này cũng đều làm tốt.

 Đáng chú ý nhất là diện tích cao su trồng mới đạt thấp so với quỹ đất thuê. Có thể nêu ví dụ, Công ty cổ phần Sài Gòn mới trồng 42,6%; Công ty TNHH Thương mại 289 mới trồng được 47,4% so với quỹ đất thuê; Diện tích trồng cao su của các đơn vị thuộc Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam đạt 70% quỹ đất thuê... Nguyên nhân chính được đưa ra là một số diện tích đất thuê rơi vào vùng trũng, hệ số sử dụng đất thấp, cá biệt có vùng không trồng được cao su. Chính do không đẩy nhanh được tiến độ trồng, nên tới thời điểm này tổng số lao động dài hạn làm việc tại các dự án trồng cao su mới đạt 33%, quá thấp so với định mức 5 ha/lao động đối với cao su. Một số DN giải thích việc này rằng, do vùng trồng cao su cách xa dân cư nên rất khó tuyển dụng lao động tại chỗ là người dân tộc thiểu số. Cụ thể như lãnh đạo Công ty Cao su Chư Sê cho biết, để thu hút lao động, đơn vị đã hỗ trợ phương tiện đi lại cho người lao động. Thế nhưng có đến 50 lao động xin thôi việc.

Thế nhưng, theo ông Nguyễn Văn Nông- Phó Giám đốc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Gia Lai thì ngoài lý do các DN đưa ra, còn có nguyên nhân khi tuyển dụng các DN chưa nói rõ cơ chế tiền lương, chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động. Các DN cũng ngại không muốn tuyển dụng đồng bào dân tộc thiểu số  do họ có hạn chế về chuyên môn. Các cơ sở đào tạo nghề thuộc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội có chương trình đào tạo nghề miễn phí, thời gian đào tạo 30-45 ngày, nhưng hầu như các DN không liên hệ phối hợp mở lớp đào tạo chuyên ngành cao su cho số lao động được tiếp nhận.

Theo ông Nguyễn Anh Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện Chư Prông, từ năm 2008 đến nay, trên địa bàn huyện này có 10 DN được UBND tỉnh giao hơn 22.600 ha đất lâm nghiệp chuyển sang trồng cao su. Tính đến thời điểm này, đã trồng được 16.273 ha, đạt 71,61% kế hoạch. Tuy nhiên một số DN chưa quan tâm tuyển dụng lao động là đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ; chưa mặn mà đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng trong vùng dự án như đúng cam kết ban đầu. Một số DN sau khi dự án được phê duyệt không gửi hồ sơ lại huyện, gây khó khăn trong công tác theo dõi, quản lý đất và bảo vệ rừng; không báo cáo hoặc báo cáo không thường xuyên tiến độ thực hiện dự án. Tương tự, ông Kpă Thuyên, Giám đốc Sở NN&PTNT Gia Lai cũng cho rằng, việc quản lý các chủ đầu tư, chủ rừng và chính quyền địa phương trong quá trình khai thác tận dụng gỗ, củi trên diện tích rừng chuyển sang trồng cao su còn thiếu chặt chẽ dẫn đến một số chủ đầu tư khai báo khối lượng gỗ sai lệch quá nhiều so với thực tế. UBND tỉnh đã chỉ đạo đến cuối tháng 11, phải vận chuyển toàn bộ trên 5.690m3 gỗ còn tồn đọng ra khỏi vùng dự án trồng cao su.

QUANG ANH

http://daidoanket.vn