Hàng chục ngàn lao động đã có việc làm nhờ cây cao su

Khu vực Nam Lào gồm 4 tỉnh: Champasak, Attapeu, Sekong và Salavan. Dù là khu vực có điều kiện tự nhiên và xã hội thuận lợi để phát triển kinh tế xã hội, nhưng dân số toàn khu vực này vẫn chưa tới 2 triệu người, mật độ dân số chỉ khoảng 12 người/km².

Hiện có 6 doanh nghiệp (DN) VN đang đầu tư trồng cao su ở đây, gồm: Công ty CPCS Việt - Lào (10.604 ha), Công ty CPCS Dầu Tiếng - Việt Lào (20.000 ha), Công ty CP Cao su TP.HCM (6.000 ha), Công ty CP Cao su SGS (6.500 ha), Công ty TNHH MTV Cao su Đăk Lăk (9.800 ha), Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (25.000 ha).

Đến nay, các công ty: Việt - Lào, Dầu Tiếng - Việt Lào, Đăk Lăk, Hoàng Anh Gia Lai đã đưa gần 12.000 ha cao su vào khai thác, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho hàng chục ngàn lao động người Lào tại chỗ với mức thu nhập của CN khai thác đạt khoảng 1,5 -2 triệu kip (1 kip tương đương 2,7 đồng). Với chủ trương đầu tư, hợp tác, kinh doanh lâu dài và bền vững, các DN trồng cao su của VN còn đầu tư kinh phí xây dựng nhà ở ổn định cho CN người Lào ngay tại vùng dự án với đầy đủ hạ tầng kỹ thuật (đường sá, cầu cống, hệ thống điện lưới, giếng nước sạch) và hạ tầng xã hội (trạm y tế, trường học, khu vui chơi giải trí…), giúp người lao động yên tâm gắn bó với công việc, an cư lạc nghiệp.

Nỗi lo thiếu hụt CN khai thác

Tiếp xúc với lãnh đạo các DN cao su VN đang đầu tư trồng cao su ở khu vực Nam Lào, chúng tôi nhận thấy khó khăn chung của các DN là tình trạng thiếu hụt lao động. Khó khăn này còn nhân lên khi phần lớn lao động người Lào lần đầu “làm quen” với cây cao su nên sự hiểu biết về mặt kỹ thuật đối với loại cây trồng này còn rất hạn chế. Bởi vậy, khi các DN thông báo, vận động vào làm CN, phần lớn họ còn ngần ngại, thậm chí từ chối. Ông Hà Minh Mẫn – Phó TGĐ Công ty CPCS Việt-Lào, chia sẻ: “Việc thuyết phục và tuyển được lao động tại chỗ vào làm CN cũng chỉ là cái được ban đầu, bước tiếp theo là các công ty phải tổ chức hướng dẫn, phổ biến về quy trình kỹ thuật cây cao su và liên tục đào tạo tay nghề cho CN người Lào. Như vậy mới đáp ứng được yêu cầu công việc”.

Tình trạng thiết hụt lao động càng trở nên nan giải hơn khi trong năm 2013 và các năm tới, các DN sẽ đưa thêm nhiều diện tích cao su vào khai thác, kéo theo nhu cầu tuyển dụng lao động phục vụ cho công tác khai thác càng tăng cao. Ông Nguyễn Phương Nam – Phó TGĐ Công ty CPCS Việt Lào, cho biết: “Nguồn lao động tại chỗ vẫn còn hạn chế, trong khi nhu cầu tuyển dụng của các DN đều tăng nên tất yếu dẫn đến tình trạng cạnh tranh trong khâu thu hút, tuyển dụng lao động của chính các DN cao su. Đó là chưa kể tại khu vực Nam Lào, nhiều DN thuộc các ngành nghề khác cũng đang mở rộng đầu tư sản xuất nên nhu cầu tuyển dụng lao động càng cao”.

 Đâu là giải pháp?

Để giải bài toán thiếu hụt lao động, ngay trong năm nay, các DN đã tự tìm biện pháp tháo gỡ. Trước hết là tận dụng nguồn lao động đang chăm sóc cao su kiến thiết cơ bản chuyển sang làm CN khai thác khi vườn cây họ đang chăm sóc đưa vào mở cạo. Giải pháp thứ hai là mở rộng phạm vi và địa bàn tuyển dụng lao động sang các địa phương lân cận. Nhưng thách thức và khó khăn đối với giải pháp này là việc “kéo” lao động ở địa phương khác về làm CN phải đi kèm với việc giải quyết khâu “an cư” cho bản thân người lao động, thậm chí cho cả gia đình họ, trong khi không phải DN nào cũng đủ tiềm lực để thực hiện điều này. Với hai giải pháp nêu trên, yêu cầu đặt ra đối với các công ty là phải thường xuyên mở các lớp, khóa hướng dẫn, đào tạo tay nghề cho những người đã được tuyển dụng, đặc biệt là cho CN khai thác.

Một giải pháp khác cũng được các DN tính tới khi chưa tuyển dụng được lao động tại chỗ vào làm CN, đó là đưa CN khai thác lành nghề tại các “công ty mẹ” ở VN qua làm việc. Song theo quy định hiện hành, tỉ lệ này cũng không quá 10% trên tổng số lao động của mỗi DN. “Ưu tiên hàng đầu của các DN cao su VN vẫn là giải quyết việc làm cho lao động người Lào tại địa phương. Nếu đưa CN người Việt qua Lào làm việc thì mục đích cũng là làm hạt nhân để hướng dẫn, đào tạo tay nghề cho CN người Lào”, một cán bộ của Công ty CPCS Dầu Tiếng - Việt Lào, khẳng định.

Phú Vinh

Nguồn: Tạp chí cao su Việt Nam