Tiền đã về từ cao su

Ông Tẩn Phủ Lùng cùng vợ thu hoạch mủ cao su.

Nếu không kể đến 28 cây cao su của gia đình ông Trang A Tỏn (bản Huổi Luông, xã Hoang Thèn, huyện Phong Thổ) được trồng từ năm 1992 thì 4 hộ dân ở xã Ma Ly Pho (Phong Thổ) là những người nông dân đầu tiên của tỉnh thu được ngoại tệ từ tiền bán mủ cao su. Đó là hộ gia đình ông: Tẩn Phủ Lùng, Lý Phủ Sò, Lý A San và Lò Văn Tỷ.

Vào tháng 5/2012 những hộ dân kể trên bắt đầu kích thích và khai thác mủ cao su. Theo thông tin từ phía Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện thì tuổi cây và kỹ thuật khai thác mủ của bà con vẫn chưa đảm bảo nên Phòng không khuyến khích việc khai thác mủ. Tuy nhiên người dân vẫn tự sang Trung Quốc thăm quan, học hỏi kinh nghiệm và cách làm của nông dân nước bạn và về tự áp dụng khai thác.

Đến xã Ma Ly Pho hỏi nhà ai đã cạo mủ cao su, ai thu nhập nhiều nhất thì hầu như người nào cũng biết gần như tất cả “tiểu sử” về những người ấy và cả chuyện cây cao su về đất này như thế nào. Chúng tôi tìm đến nhà ông Tẩn Phủ Lùng - người đang thu nhập cao nhất từ cây cao su để tìm hiểu cái cách để ngoại tệ “chảy” nội địa như thế nào.

Anh Lý Vần Pao tỉ mỷ cạo mủ cao su.

Ông Tẩn Phủ Lùng - hộ khai thác được nhiều mủ cao su nhất đến thời điểm hiện tại kể: “Mình cũng chưa biết thế nào, cạo mấy lần đầu kích thích thì cũng thấy có mủ nhưng mủ rất nhanh khô nên cũng hơi lo mặc dù đã biết quy trình phải vài lần sau mới có mủ. Có cây phải cạo đến 3 - 4 lần nhựa mới chảy thành dòng. Sau quá trình cạo kích thích mủ, những giọt “vàng trắng” đầu tiên đã lắng đọng trong lòng bát hứng. Lúc đó mới yên tâm được”.

Lần đầu tiên ông Lùng khai thác 250 cây cao su (trong tổng số hơn 800 cây) mặc dù lúc đó theo đánh giá của nhiều người số lượng cây khai thác có thể nhiều hơn thế. Ông Lùng giải thích: Vì giá tiền mua bát hứng mủ cao quá, 2,5 nhân dân tệ một bát nên khi đó tôi chỉ mua được có 250 bát. 3 hộ dân còn lại cũng chỉ khai thác số lượng nhỏ mang tính “thăm dò”, thử nghiệm là chính.

Chuyến đầu tiên mang mủ sang Trung Quốc bán, nhà ông Lùng thu được hơn 680 nhân dân tệ, và đến nay, sau 5 lần đi bán ông Lùng đã có trong tay hơn 9.000 nhân dân tệ. Với tỷ giá hối đoái như hiện nay ông Lùng đã cầm chắc hơn 30 triệu đồng từ tiền bán mủ cao su. Những hộ dân còn lại dù khai thác với số lượng ít hơn cũng thu nhập khá cáo từ mủ cao su như nhà ông Lý Phủ Sò được hơn 6.000 nhân dân tệ, ông Lý A San gần 6.000 nhân dân tệ. Anh Lý Vần Pao (con ông Lý A San) cho hay: Những lần đầu sang bán giá mủ còn cao (14 nhân dân tệ), nhưng nay chỉ còn khoảng từ 11 đến 9 nhân dân tệ cho 1 kg nên thu nhập cũng không cao lắm. Tuy nhiên so với trồng lúa, trồng ngô thì vẫn cao hơn nhiều.

Hiện nay ở xã Ma Ly Pho đã có 6 hộ dân khai thác mủ cao su và tổng ngoại tệ thu về từ tiền bán mủ đã lên đến hàng chục ngàn nhân dân tệ.

Mưa không đến mặt - nắng chẳng đến đầu

Ông Tẩn Phủ Lùng nhẩm tính “ngày nắng bù ngày mưa tính trung bình mỗi tháng tôi cũng thu được khoảng 6 triệu đồng. Cái hay của cao su là càng khai thác càng có nhiều mủ. Nếu những ngày đầu có đủ tiền mua bát để khai thác hết 600 cây cao su thì số tiền giờ chắc còn cao hơn nhiều”.

Mang ấm no về.

Theo chân ông Lùng chúng tôi lên đồi cao su để mắt thấy, tai nghe, tay sờ từng "giọt giầu sang, no ấm" chứa chan đất này. Đồi cây cao su của ông Lùng sát với đồi cây cao su nhà ông San, ông Sò. Tuy không được đào tạo, tập huấn nhiều về kỹ thuật nhưng đồi cây của những hộ gia đình ở đây vẫn thẳng hàng, thẳng lối, đường đồng mức, khoảng cách giữa các cây khá đảm bảo.

Bây giờ cây cao su đã khép tán, cỏ dại, cây bụi đã không có nhiều ánh sáng để phát triển, lại được người dân chăm sóc, phát dọn thường xuyên nên tán rừng rất sạch sẽ, thoáng đãng. Đi dưới tán rừng cao su chúng tôi dường như nghe thấy cả tiếng từng giọt mủ cao su đều đều gõ bát. Cái khung cảnh ấy khiến tôi liên tưởng đên cuộc sống hiện đại, sung túc ở một vùng cây công nghiệp với những mái nhà kiên cố, tiếng xe, tiếng nhạc rộn ràng.

Thấy ông Lùng lã chã mồ hôi khi xách 2 xô đầy mủ cao su ngược dốc tôi hỏi đùa về sự vất vả, ông cười: “Vất gì!? Mưa thì nghỉ cạo, nắng thì không tới, trên đồi gió mát, thu nhập lại cao. So với trồng ngô, trồng lúa thì chẳng phải lo chuột phá, không sợ quá lứa, quá vụ hay mối mọt, mất mùa, lại đỡ hẳn cái công chạy mưa, chạy nắng lúc phơi ngô. Nhàn hơn nhiều! Đấy anh nhìn bên đồi nhà ông Sò xem. Nghỉ hưu rồi nhưng vợ chồng ông ấy vẫn đi làm cao su được đấy thôi. Người già mà còn làm được thì sao gọi là vất?!”. 2 xô mủ cao su của ông Lùng được dồn vào một chiếc can lớn để mang về. Người dân ở đây tính sản lượng không bằng lít mà bằng cân, hôm nay gia đình ông Lùng thu được gần 80kg mủ tươi, sau khi đông kết cũng được ngoài 40kg mủ. Hiện giờ trong nhà ông Lùng còn đến hơn 1 tạ mủ đã đông kết chưa đem bán.

Chúng tôi sang thăm vườn cây nhà ông Lý Phủ Sò khi ông Sò đang dồn mủ vào can chuẩn bị kết thúc buổi sáng làm việc. Nhìn từng ngón tay ông nhẹ nhàng quện từng giọt mủ vương khỏi miệng can mới biết ông quý trọng nó như thế nào. Đồi cây nhà ông Sò chưa cho nhiều mủ bằng nhà ông Lùng nhưng mỗi ngày ông cũng thu mấy chục cân mủ tươi. Ở nhà ông Sò cũng có hơn 1 tạ mủ đã đông kết chuẩn bị đem bán. Với mức giá hiện nay thì số mủ đó cũng có giá hàng triệu đồng trong khi ông chỉ cần có 2 vợ chồng ông làm là đủ.

Dưới tán cao su thanh mát, chúng tôi nghe ông Lùng, ông Sò tính chuyện cạo mủ cho năm sau. Năm sau nhà ông Sò sẽ khai thác 500 cây cao su, khi đó những cây đang khai thác sẽ bước vào thời gian cho mủ nhiều, sản lượng sẽ tăng lên đáng kể. Còn nhà ông Lùng sẽ thuê thêm người cạo mủ khoảng 700 cây cao su, lúc đó trung bình mỗi ngày ông sẽ thu về cả tạ mủ và lượng ngoại tệ thu về sẽ là đáng kể...

Khánh Kiên