Sản xuất cao su những năm gần đây đã mang lại hiệu quả nhiều mặt, góp phần thúc đẩy tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm, xóa đói giảm nghèo… Tuy nhiên, thời gian qua nhiều diện tích cao su phát triển tự phát, gây khó khăn cho công tác quản lý, dễ dẫn đến nguy cơ phát triển không bền vững.  

Chế biến mủ cao su Ảnh: Đ.Hòa

Phá vỡ quy hoạch

Theo Sở Nông nghiệp & PTNT, gần một thập kỷ qua, diện tích cao su trên địa bàn tỉnh tăng trưởng rất nhanh. Năm 2005, diện tích cao su là 12.515 ha nhưng đến năm 2010 đã tăng lên 32.619 ha. Tính đến tháng 7/2013, diện tích cao su đã là 39.601 ha. Việc tăng nhanh diện tích, đặc biệt các hộ dân tự phát trồng cao su đã phá vỡ quy hoạch. Kết quả rà soát đến giữa năm 2013 cho thấy có 12.978 ha trồng cây cao su ngoài quy hoạch. Đáng chú ý là tình trạng nhiều hộ dân đã chặt phá điều để trồng cao su tiểu điền. Bên cạnh đó, một số địa phương không đáp ứng yêu cầu về điều kiện sinh thái như lượng mưa thấp, chân đất không phù hợp vẫn trồng cao su dẫn tới cao su phát triển chậm, hoặc bị chết cục bộ. Cụ thể, tại xã Phan Lâm (Bắc Bình) có 250 ha cao su trồng tự phát thì 80 ha đã chết, diện tích còn lại phát triển kém và đang có nguy cơ bị chết. Tại huyện Hàm Thuận Bắc có 97 ha cao su tiểu điền tại các xã Hàm Liêm, Thuận Hòa, Hàm Hiệp, hiện cây cao su ở xã Thuận Hòa đã chết gần hết. Còn tại xã Tân Lập (Hàm Thuận Nam) có 291 ha cao su chết, sinh trưởng chậm…

Trước tình hình mủ cao su mất giá trầm trọng, hiện nay nhiều hộ dân trồng cao su tiểu điền ở các địa phương trong tỉnh đang cầm cự, đắp đổi qua ngày để giữ lại vườn cao su - tài sản lớn nhất của họ. Lãnh đạo huyện Tánh Linh cho biết: Hiện nay trên địa bàn huyện đã có một số nhà vườn thanh lý những vườn cao su.  

Chỉ mở rộng diện tích ở vùng lợi thế, trọng điểm

Theo Đề án quy hoạch phát triển cây cao su trên địa bàn tỉnh đến năm 2020, định hướng đến năm 2025, Bình Thuận sẽ phát triển thêm 9.473 ha cao su. Trong đó có khoảng 1.434 ha chuyển từ đất rừng sang trồng cao su, diện tích còn lại là đất trồng cây lâu năm kém hiệu quả. Tuyệt đối không phá rừng tự nhiên trồng cao su. Trong tổng diện tích cây cao su toàn tỉnh hiện nay là 42.552 ha (bao gồm cao su quốc phòng), UBND tỉnh thống nhất không đưa vào vùng quy hoạch cao su thời gian tới đối với 3.589 ha gồm: 638 ha trồng ở những vùng sinh thái không phù hợp và 2.951 ha cao su trồng trên đất an ninh, quốc phòng thuộc lực lượng công an, quân đội huyện Hàm Tân, Đức Linh, Tánh Linh quản lý.

Trên cơ sở phân tích các yếu tố hạn chế, lợi thế, thực trạng phát triển cây cao su thời gian qua và dự báo thị trường, giá cả và các yếu tố khác tác động, trong cuộc họp bàn về quy hoạch phát triển cây cao su, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Tiến Phương nhấn mạnh quan điểm: “Từ nay đến năm 2020, Bình Thuận vẫn tiếp tục đẩy mạnh phát triển cây cao su. Tuy nhiên, phát triển cây cao su phải phù hợp với chiến lược, quy hoạch định hướng tái cơ cấu, đảm bảo tính bền vững; không phát triển ồ ạt mà sẽ lựa chọn những địa phương có tiềm năng và lợi thế để phát triển, cũng như gắn liền với chế biến và tiêu thụ”. Hướng tới, vùng quy hoạch trồng cây cao su gồm 6 huyện, thị xã: Hàm Thuận Bắc, Hàm Thuận Nam, Hàm Tân, La Gi, Đức Linh, Tánh Linh. Trong đó, trọng điểm là 2 huyện Tánh Linh, Đức Linh, chiếm xấp xỉ 81% tổng diện tích quy hoạch phát triển cây cao su vào năm 2020 và 2025.

Thanh Duyên

http://m.baobinhthuan.com.vn/