Chị Nguyễn Thị Phương Thảo - công nhân tiêu biểu trong gia đình 4 đời làm ở ngành cao su.

Đi lên từ “hai bàn tay trắng”

Diện tích đất của Công ty TNHH MTV Cao su Tân Biên được quy hoạch 10.000 ha ở 8 xã thuộc 2 huyện biên giới Tân Biên và Tân Châu. Đây là một vùng đất hết sức đặc biệt, là nơi có căn cứ Trung ương cục miền Nam và cũng là nơi hứng chịu nhiều bom đạn, chất độc da cam của Mỹ nguỵ đổ xuống.

Nơi đây cũng là vùng đất chịu nhiều gian khổ, hy sinh trong thời kỳ chiến tranh biên giới Tây Nam, dân cư còn thưa thớt, hạ tầng kỹ thuật hầu như không có gì. Trong khi đó bom mìn, vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh rất nhiều. Đồng thời, các loại bệnh, nhất là sốt rét luôn ám ảnh mọi người.

Đứng trước những khó khăn thách thức đó, tập thể cán bộ, công nhân viên Công ty đã đoàn kết quyết tâm vượt qua, bắt tay vào xây dựng đơn vị. Khi mới thành lập Công ty, diện tích vườn cây chỉ có 341 ha. Từ năm 1986 đến 1993, Công ty trồng thêm được 3.670 ha; từ năm 1995 đến 1999, trồng thêm được 2.150 ha. Năm 1991, Công ty đưa 60 ha vườn cây đủ tiêu chuẩn vào khai thác mủ, từ đây những giọt mủ đầu tiên đã được thu hoạch.

Năm 1995, Công ty khánh thành nhà máy chế biến có công suất ban đầu là 3.000 tấn/năm. Sau đó do sản lượng khai thác tăng đều hằng năm nên Công ty tiếp tục đầu tư, nâng cấp, lắp đặt thêm dây chuyền, mở rộng nhà xưởng để nâng dần công suất lên 16.000 tấn/năm như hiện nay nhằm đáp ứng nhu cầu chế biến mủ khai thác cũng như mủ thu mua và chế biến gia công. Từ đây, sản phẩm mủ cao su mang thương hiệu của Công ty bắt đầu tham gia thị trường, tạo một bước phát triển mới trong quá trình SXKD của mình.

Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của khách hàng, năm 2005 Công ty đã xây dựng và hoạt động theo hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2000. Chất lượng sản phẩm mủ của Công ty được các cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước đánh giá cao, được cấp giấy chứng nhận đạt chuẩn lưu thông hàng hoá và trao tặng nhiều danh hiệu danh giá trong nước và quốc tế. Đặc biệt năm 2008, Công ty được tổ chức NQA của Vương quốc Anh cấp giấy chứng nhận chất lượng toàn cầu cho các sản phẩm mủ của Công ty.

Ngoài ra, thực hiện chủ trương của Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam về việc đầu tư trồng mới 100.000 ha cao su theo thoả thuận giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Vương quốc Campuchia. Từ năm 2007, Công ty góp vốn thành lập Công ty cổ phần Tân Biên – Kampong Thom nhằm thực hiện dự án trồng mới cao su tại Campuchia với tổng diện tích 7.500 ha. Năm 2010, Công ty được Tập đoàn cho phép đầu tư thêm 1 dự án cũng tại tỉnh Kampong Thom với quy mô diện tích vườn cây là 7.500 ha khi định hình.

Để tận dụng và phát huy những công trình đã được đầu tư trong thời kỳ bao cấp như: nhà kho, nhà xưởng và cơ sở hạ tầng khác. Công ty đã mạnh dạn xin phép Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam đầu tư xưởng sản xuất phôi nhựa, nước uống tinh khiết. Tuy là một ngành nghề mới mẻ, nhưng trong những năm qua Công ty cũng đã thu được những kết quả đáng phấn khởi. Hằng năm đã xuất khẩu phôi nhựa sang thị trường Campuchia từ 400 - 500 ngàn USD, doanh thu tiêu thụ nước uống tinh khiết đạt từ 3 - 4 tỷ đồng.

Quan tâm người lao động

Ông Trương Văn Cư – Phó Tổng Giám đốc Công ty cho biết, bên cạnh các hoạt động sản xuất kinh doanh, Công ty rất quan tâm đến việc xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ sinh hoạt và đời sống cán bộ công nhân viên; quan tâm đầu tư đường giao thông ở các nông trường, trung tâm y tế, nhà văn hoá, nhà ăn tập thể, nhà ở công nhân...

Trong những năm gần đây, tiền lương bình quân của người lao động thuộc Công ty được Tập đoàn đánh giá luôn ở trong tốp cao của ngành cao su. Hầu hết công nhân đều có nhà cửa khang trang, có xe máy đắt tiền, một số công nhân đã sắm được ô tô. Trong số hơn 2.000 hộ công nhân thuộc Công ty không có hộ nghèo, có trên 500 hộ trung bình, còn là đều là khá, giàu.

Trung tâm y tế thuộc Công ty TNHH MTV Cao su Tân Biên.

Năm 2005, Công ty triển khai xây dựng văn phòng đội kèm theo nhà bếp, nhà ăn tại lô cao su. Từ đó, tổ chức cho công nhân ăn bữa sáng và trưa tại vườn cây nhằm bảo đảm sức khoẻ cho người lao động, tạo sự an tâm, tin tưởng, lạc quan trong lực lượng công nhân khai thác mủ.

Các chế độ chính sách của người lao động luôn được thực hiện đầy đủ, kịp thời như: Bảo hiểm y tế, BHXH, bảo hộ lao động. Hằng năm Công ty đã chi hàng tỷ đồng tiền bồi dưỡng độc hại bằng hiện vật cho người lao động.

Để chăm lo sức khoẻ cho người lao động, Công ty đã tổ chức mạng lưới y tế từ Công ty đến các nông trường, đồng thời nâng cấp 1 trung tâm y tế với quy mô 20 giường bệnh. Sắp tới, trung tâm y tế này sẽ tiếp tục được đầu tư nâng cấp thành bệnh viện với các trang thiết bị hiện đại giúp cho việc chẩn đoán, khám, chữa bệnh tốt hơn. Hằng năm, Công ty cũng tổ chức khám sức khoẻ tổng quát cho toàn thể người lao động.

Song song với việc chăm lo đời sống vật chất, lãnh đạo Công ty luôn chú trọng đến đời sống tinh thần của người lao động. Các phong trào văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao được phát động và duy trì đều đặn. Công đoàn và Đoàn Thanh niên thường xuyên tổ chức hội thao cho các đơn vị giao lưu, thi đấu thể thao nhân các ngày lễ lớn nhằm tạo sân chơi lành mạnh, tạo không khí vui tươi sau những ngày lao động mệt nhọc.

Tại văn phòng các đội, Công ty cũng vừa trang bị bộ thiết bị âm thanh nghe nhìn hiện đại để người lao động giải trí, theo dõi tin tức. Nhằm nâng cao dân trí, từ năm 2006 Công ty đã phối hợp với Phòng Giáo dục - Đào tạo, Trung tâm Giáo dục thường xuyên 2 huyện Tân Châu, Tân Biên phổ cập bổ túc văn hoá cấp I và cấp II cho hơn 700 lượt người tham dự.

Quyết tâm vượt khó

Cũng theo lãnh đạo Công ty cao su Tân Biên, thời gian qua, tổ chức Đảng, đoàn thể ở Công ty luôn phát huy vai trò, vị trí của mình trong các hoạt động của Công ty và ở địa phương. Việc thực hiện các chính sách xã hội và đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” luôn được Công ty quan tâm. Nhiều năm qua, người lao động của Công ty đã đóng góp nhiều ngày công, hàng chục tỷ đồng giúp đỡ các đối tượng chính sách, người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn...

Trải qua gần 30 năm xây dựng và phát triển, Công ty đã có nhiều tập thể và cá nhân tích cực cống hiến cho đơn vị, làm cho phong trào thi đua và thành tích của đơn vị, cá nhân ngày càng đi lên. Đã có nhiều tập thể, cá nhân được các cấp, các ngành khen thưởng, được Nhà nước tặng thưởng những huân chương cao quý. Trong đó, tập thể Công ty được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất, Nhì, Ba và Huân chương Chiến công hạng Ba…

Dù phải đối mặt với nhiều khó khăn nhưng trong thời gian tới, Công ty phấn đấu tiếp tục xây dựng Đảng và đoàn thể vững mạnh; tiếp tục tăng cường và đổi mới quản lý, không ngừng nâng cao năng suất lao động, năng suất vườn cây; đầu tư xây dựng cơ sở chế biến theo hướng đa dạng hoá sản phẩm, mở rộng ngành nghề, nâng cao chất lượng sản phẩm, sản xuất kinh doanh có hiệu quả; nâng cao tích luỹ để hoà nhập được với kinh tế khu vực và thế giới; phối hợp và tranh thủ sự giúp đỡ của địa phương, làm tốt công tác bảo đảm quốc phòng và an ninh, làm tốt công tác xã hội, giữ vững đoàn kết, quyết tâm xây dựng Công ty phát triển bền vững.

HOÀNG THI

Từ năm 1897, cây cao su đã hiện diện ở Việt Nam và được xem là cây công nghiệp chiến lược của thực dân Pháp trong quá trình khai thác, bóc lột tài nguyên và nguồn nhân lực tại các nước thuộc địa.

Cùng với quá trình liên tục mở rộng diện tích vườn cây cao su tại Việt Nam, chủ yếu ở khu vực miền Đông Nam bộ, đội ngũ công nhân cao su dần dần được hình thành. Họ phải “Bán thân đổi lấy đồng xu, thịt xương vùi gốc cao su mấy tầng”.

Sự áp bức và bóc lột cùng cực của chủ đồn điền và bọn tay chân đẩy công nhân đồn điền cao su vào thế phải đứng lên tự vệ, bảo vệ quyền sống của mình. Có một sự kiện đã trở thành mốc son lịch sử của ngành cao su Việt Nam:

Đêm 28.10.1929, tại làng 3 của Đồn điền Cao su Phú Riềng, thuộc địa bàn xã Thuận Lợi (nay là xã Thuận Phú, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước), Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên ở miền Đông Nam bộ được thành lập với sự chỉ đạo của đồng chí Ngô Gia Tự. Chi bộ gồm sáu thành viên do đồng chí Nguyễn Xuân Cừ làm Bí thư.

Đây được xem là sự kiện tạo nên bước ngoặt giúp phong trào đấu tranh của công nhân cao su dưới sự lãnh đạo của Đảng và dẫn dắt của tổ chức Nghiệp đoàn cách mạng đã hoà vào dòng thác cách mạng của cả dân tộc, cuốn trôi sự áp bức, nô dịch của kẻ thù xâm lược.

Chiếc nôi “Phú Riềng Đỏ” đã ươm mầm, giáo dục và rèn luyện nên nhiều tấm gương đấu tranh bất khuất, hy sinh kiên cường của thế hệ công nhân cao su. Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc đánh thắng thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, các đồn điền cao su vừa là tiền tuyến, vừa là hậu phương cung cấp nhân tài, vật lực, vừa nuôi dưỡng, che giấu cán bộ...

Trên mỗi chặng đường máu lửa ấy, nhiều công nhân cao su đã không tiếc máu xương cùng với quân dân cả nước tạo nên nhiều chiến công vang đội, góp phần làm nên chiến thắng lịch sử 30.4.1975. Ghi nhận những đóng góp to lớn của công nhân ngành cao su, Nhà nước đã công nhận ngày 28.10 hằng năm là ngày truyền thống ngành cao su Việt Nam.

Đến nay, ngành cao su đã có hơn 900 nghìn ha cây trồng, trong đó Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam quản lý hơn 400 nghìn ha ở trong và ngoài nước. Cây cao su không chỉ khẳng định tính hiệu quả ở khu vực Đông Nam bộ, Tây Nguyên mà còn vươn ra các tỉnh duyên hải miền Trung, phủ xanh các đồi núi trọc ở các tỉnh miền núi phía Bắc và vươn sang đất bạn Lào, Campuchia, qua đó góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội và củng cố, thắt chặt mối quan hệ hợp tác hữu nghị giữa ba nước Đông Dương.

Hiện Việt Nam là nước có ngành cao su khá phát triển, xếp thứ hai thế giới về năng suất vườn cây, xếp thứ năm thế giới về sản lượng cao su thiên nhiên, xếp thứ tư về sản lượng xuất khẩu. Kim ngạch xuất khẩu mặt hàng cao su thiên nhiên của Việt Nam từ năm 2006 đến nay luôn đạt trên một tỷ USD.

Trong đó, năm 2011 đạt 3,2 tỷ USD, riêng Tập đoàn Cao su đóng góp hơn một tỷ USD. Cao su luôn có mặt trong tốp 10 mặt hàng có giá trị kim ngạch xuất khẩu cao nhất của nước ta, và là mặt hàng nông sản có giá trị xuất khẩu cao thứ ba, sau gạo và cà phê.

Đình Chung