Người đầu tiên

Ở gần chân đèo Tà Pứa, xã Đức Phú, huyện Tánh Linh, căn nhà của anh Nguyễn Văn Quyền khá bề thế.  Xung quanh nhà là tiêu và cao su xanh ngút ngàn. 

Năm 1996, sau nhiều ngày vất vả, vợ chồng anh Quyền trồng được 4 ha cao su trên đất rẫy, cũng như làm  nhà ở ngay trong vườn để tiện chăm sóc.

Trong thời gian chờ cây khép tán, anh Quyền suy nghĩ: Đất Đức Phú pha đất đỏ bazan, độ phì cao, vì vậy nếu trồng cao su  theo quy cách: cây cách cây 3m, hàng cách hàng 6m là lãng phí. 

Anh bắt đầu nghĩ tới  việc trồng xen một giống cây gì đó  nhưng chưa nghĩ ra.  Mãi đến năm 2000,  sau vài lần thử, anh quyết định   khoanh 3 sào cao su gần nhà để trồng xen tiêu khi cao su được 4 năm tuổi.   Khi tiêu bắt đầu leo, anh chặt bớt tàn cao su để lấy ánh sáng. Vào mùa khô, khi anh Quyền tưới nước cho tiêu đồng nghĩa với tưới luôn cho cao su.

Hưởng lợi từ sáng kiến

Hiện nay 3 sào tiêu trồng xen cao su đang  cho trái. Nhiều người đến thăm vườn  bất ngờ khi thấy tiêu leo trên cây cao su, và cho trái sum suê, cũng như không leo  ở bất cứ cây gì khác.  Năm vừa qua, anh thu được khoảng 700kg tiêu hạt. “Tôi không  phải tốn tiền đúc trụ,  trồng cây vông hoặc me tây khi để tiêu leo lên cao su” - anh Quyền cho hay. Thuận lợi đôi bề vì giữ được cao su, vừa có thêm nguồn thu.   Không dừng lại đó, anh còn  xen canh tiêu ở 1,5 ha  điều và mới  đây thu hoạch được 300 kg tiêu hạt.  Nếu tiêu hạt đứng giá 200.000 đồng/kg như hiện nay, năm tới đây, ở hai nơi trồng xen, anh có thể thu 200 triệu đồng, gần bằng thu nhập của cao su lúc được giá.

Một cách trồng xen

Chúng tôi đến thăm anh Nguyễn Hoàng Châu ở thôn 1, xã Nghị Đức khi anh đang chăm sóc 1ha cao su trồng xen tiêu. Khác với anh Quyền, anh Châu vẫn khai thác mủ cao su.  Anh Châu cho biết: Trồng xen tiêu trên vườn cao su, sản lượng mủ không giảm, nhưng năng suất cây tiêu trong vườn của anh thì thấp do thiếu quang hợp. Nếu chặt bớt tán cây, sản lượng mủ thấp đi nhưng bù lại tăng được năng suất tiêu. Anh  đang phân vân lựa chọn. Tuy nhiên, khi cần  anh sẽ chọn tiêu vì  giá mủ cao su  quá thấp (260 đồng/TSC, thay vì 1.100 đồng/TSC như trước đây).

Anh Châu cho biết thêm, hiện nay  nhiều gia đình ở xã Nghị Đức đã   học tập anh Quyền trồng tiêu trên cao su. Vườn của anh Quyền vì thế là nơi nhiều người tìm đến học hỏi kỹ thuật. Trồng tiêu trên cao su, ngoài việc tiêu vẫn cho năng suất khá, còn ít  tốn công phát cành như khi trồng trên các cây leo khác. Chẳng hạn, với cao su chỉ cần phát cành 2 lần/ năm, trong khi với cây me tây phải phát 5 lần/năm. Ở Đức Phú và Nghị Đức hiện nay cao su đang nhờ cây tiêu để trụ lại, còn người nông dân nhờ tiêu mà có thu nhập thay vì  thiệt hại tài chính nếu phải chặt cao su trồng loại cây khác.

TRẦN DUỆ