Song song đó là chủ đề phụ vẫn về mọi mặt lao động sản xuất, sinh hoạt của toàn Ngành. Trong thời gian phát động cuộc thi (từ 1/1/2013 đến 10/6/2013), BTC đã nhận được 942 ảnh dự thi của 74 tác giả, với 801 ảnh gởi qua mạng và 141 ảnh gởi qua đường bưu điện, trong đó có 9 ảnh bộ gồm 118 ảnh. Qua buổi chấm của Ban sơ khảo vào ngày 2/6/2013, đã có 128 tác phẩm của 53 tác giả lọt vào vòng chung khảo.

Trong thời gian chưa tới 6 tháng phát động, phải nói số lượng ảnh thu được như vậy là khá nhiều, cho thấy sự quan tâm của các bạn yêu nghệ thuật nhiếp ảnh khắp nơi dành cho Ngành cao su. Nhưng đáng nói hơn là lượng ảnh đã phản ánh rất phong phú qua nhiều mặt hoạt động của Ngành, từ lao động sản xuất ở khắp các công ty, nông trường, nhà máy, xí nghiệp đến các mặt sinh hoạt phong trào văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao…, cả ở trong nước và một số đơn vị đang đứng chân trên đất bạn Campuchia, Lào.

Nhưng cũng vẫn còn đó một băn khoăn lớn là với chủ đề chính của cuộc thi về cuộc sống đời thường của người CN cao su, thì vẫn chưa đạt kể cả về số lượng và chất lượng.

Sau hai lần thi “Ánh sáng từ dòng vàng trắng” trước đây (năm 2010 và 2012), với chủ đề chính là phản ánh toàn diện mọi mặt sản xuất, phong trào của Ngành, BTC đã có được nhiều hình ảnh khá tập trung, như người CN đang cạo mủ, rồi tại các bãi tập kết đưa mủ lên xe bồn, tại các vườn ươm, hay chế biến mủ nguyên liệu trong nhà máy, hoặc chế biến sản phẩm từ nguyên liệu mủ hay gỗ cao su tại một số xí nghiệp… Vì thế mà ở lần thi thứ 3 này, BTC mong muốn có được những hình ảnh “mới” hơn, “lạ” hơn – và đó chính là những hình ảnh về cuộc sống đời thường của người CN cao su.

Tiếc là ở cuộc thi lần này BTC vẫn chưa đạt được, khi chỉ có khoảng 1/10 lượng ảnh của chưa tới 10 tác giả gửi  tham dự về chủ đề này. Ít nhưng cũng khá hay với 64 tấm của Mạc Thị Hồng Hạnh, phản ánh nhiều mặt từ lao động đến đời sống thường ngày của người CN cao su Đồng Phú qua ảnh bộ “Ngày xanh”; hoặc 4 tấm trong ảnh bộ “Một ngày của CN Trương Văn Thanh” của Lê Tuệ, phản ánh nỗ lực lao động miệt mài của anh Thanh ở NT Xà Bang (Bà Rịa): sáng ra vườn cây cạo mủ, khi về nhà thì chuẩn bị công cụ lao động, rồi dạy con học, rồi lại ra phụ vợ bán cá ngoài chợ. Hay như ảnh đơn “Giờ tan ca” của Trần Tình ghi lại hình ảnh người CN sau giờ làm việc đến đón con tại trường mẫu giáo… Không nhiều những tác phẩm đúng chủ đề mong đợi như thế nên có thể nói, trong cuộc thi lần này mới chỉ có một ít tác giả chạm tay được đến đôi nét về cuộc sống đời thường của người CN cao su thân thương.

Cuộc sống đời thường của người CN cao su vô cùng phong phú, sinh động và  sâu lắng. Ngoài công việc chính là cạo mủ, trồng và chăm sóc cao su, hay lao động trong những nhà máy, xí nghiệp chế biến sản phẩm từ nguyên liệu mủ, gỗ; họ còn tất bật trong làm kinh tế phụ cải thiện cuộc sống, chăm lo nuôi dạy con cái, dựng nhà, sắm xe, học tập nâng cao trình độ, rồi là chuyện tình bạn, tình yêu… Biết bao chuyện đời sinh động như thế như những giọt nhựa trắng vẫn ngày ngày dạt dào tuôn chảy.

Chúng tôi từng biết đến một nữ CN cao su ở một Nông trường thuộc TCT Cao su Đồng Nai. Chị mới 24 tuổi, có một con trai 3 tuổi, đang sống trong cảnh góa bụa, vì chồng chị chẳng may mất sớm trong một tai nạn giao thông. Mấy năm nay, chị vẫn ngày ngày ra lô cạo mủ, chiều về thì lăn lộn cùng một mẫu cà phê, nuôi thêm con heo, đàn gà… để có thêm tiền nuôi con, tu bổ nhà cửa, rổi “đổi mới” xe máy, tivi, lại sắm thêm máy giặt. Gần đây có dịp ghé thăm, chúng tôi thấy chị từ nhà gỗ, mái tôn nay đã lên nhà gạch khang trang, thoáng mát. Dễ thương hơn nữa là thấy chị thỉnh thoảng vẫn đến “làm đẹp” ở một cơ sở thẩm mỹ tại Thị xã Long Khánh. Chúng tôi hoan nghênh chuyện này vì chị vẫn còn quá trẻ, và tất nhiên vẫn rất cần một bờ vai nương tựa… Và giá như mà có một nghệ sĩ nhiếp ảnh cũng phát hiện chuyện này, rồi ghi vào ống kính những hình ảnh đời thường của cô “CN góa phụ trẻ” ấy thì rất tuyệt !

Cuộc sống đời thường của người CN cao su vẫn bình dị trôi, như những dòng nhựa trắng vẫn ngày ngày dạt đào tuôn chảy với đầy dẫy nỗi niềm. Chúng tôi vẫn rất mong được trở lại với đề tài này trong một cuộc thi ảnh mới, mà gần gũi nhất là hướng tới dịp kỷ niệm lần thứ 85 ngày truyền thống Ngành Cao su (28/10/1929 - 28/10/2014).

Cuộc sống đời thường của người CN cao su - vẫn còn đó tiềm năng và ước vọng cho những hình ảnh đẹp rất cần được giữ lại mãi với thời gian.

                                                                                                 Nguyễn Quang Minh

Nguồn: Tạp chí cao su Việt Nam