Xử lý nảy mầm bằng acid sulfuric 98%

Ông Trần Văn Thành - Bộ môn Nông Hóa thổ nhưỡng (Viện NCCS VN), cho biết hạt giống Mucuna Bracteata có xuất xứ từ Ấn Độ. Hạt có vỏ cứng, không thấm nước và rất khó nảy mầm. Muốn hạt nảy mầm tốt phải có những phương pháp tiền xử lý. “Viện đã tiến hành nhiều phương pháp xử lý hạt giống, trong đó xử lý bằng acid sulfuric 98% thì hạt giống được xử lý đồng nhất, thao tác đơn giản, rẻ tiền và tỷ lệ nảy mầm cao nhất”, ông Thành cho hay.

Cũng theo ông Thành, để xử lý hạt giống Mucuna thành công bằng acid phải trải qua nhiều công đoạn. Đầu tiên phải chuẩn bị acid sulfuric 98% loại PA hay hóa chất công nghiệp; canxi hydroxit hoặc nước vôi; cát xây dựng; bao gai; rổ lỗ nhỏ; que khuấy kháng acid; xô nhựa và giấy pH.

Anh Phạm Đăng Tuấn - Bộ môn Nông hóa thổ nhưỡng (Viện NCCS VN)  hướng dẫn xử lý hạt giống Mucuna

Các bước tiến hành: Xử lý lần 1, cân một lượng hạt nhất định cho vào xô, cho acid sulfuric 98% vào xô theo tỷ lệ 300ml acid/1 kg hạt giống; dùng que khuấy đều trong 20 phút; cho nước tốc độ vừa phải vào xô, vừa cho vừa khuấy đều tay để nước tràn ra từ từ; thu hạt giống vào rổ có lỗ nhỏ và để dưới vòi nước xả nhiều lần. Sau đó, cho hạt giống vào lại xô, cho ngập hạt trong dung dịch nước vôi (khoảng 5-10%) để khoảng 5 phút; đổ hạt ra rổ, xả dưới vòi nước cho đến khi pH trung tính (pH=6-7); chuyển hạt vào trong bao gai sạch đã ngâm nước, đặt trên khay nghiêng để hạt không đọng nước, ủ từ 15 – 20 giờ.

Tiếp theo, chuẩn bị rổ lỗ nhỏ được lót 1 lớp lưới mịn sao cho cát không thoát ra ngoài, trong rổ chứa lớp cát ẩm sạch khoảng 5 cm; sau ủ trải đều hạt giống trên cát, phủ kín hạt bằng lớp cát ẩm mỏng 1 cm; nhúng nước bao gai, phủ bao lên mặt cát, ủ hạt trong cát từ 15 – 20 giờ. Chuyển toàn bộ hạt giống và cát vào rổ, xả rửa sạch cát, giữ lại hạt giống; trải đều hạt đã no nước trên cát ẩm, trên mặt hạt giống đậy bằng bao gai nhúng nước. Sau 3 ngày hạt giống sẽ nảy mầm, đặt các hạt này vào bầu tương tự đặt hạt cao su, mỗi bầu 1 hạt.

Đối với những hạt xử lý lần 1 chưa nảy mầm tiến hành xử lý lần 2. Đây là những hạt không trương nước (hạt ngủ), phơi khô vỏ hạt (khoảng 1 buổi nắng hoặc đặt dưới quạt). Xử lý lần 2 bằng acid 98% trong 20 phút, sau xử lý rửa sạch acid và nước vôi, chuyển hạt giống vào rổ rấm hạt chứa cát ẩm, phủ cát lên mặt hạt một lớp mỏng, đậy bao gai đã nhúng nước lên trên. Hằng ngày tưới nước bằng vòi sen, sau 4 ngày số hạt này sẽ nảy mầm.

Những lưu ý trong quá trình xử lý        

Theo ông Trần Văn Thành, để việc xử lý hạt giống đạt hiệu quả cao nhất, trong quá trình xử lý cần chú ý: Nên xử lý hạt giống trong nhiều xô, mỗi xô xử lý từ 1 – 2 kg để hạt được thấm acid đều hơn; cho nước vào xô chứa acid và hạt giống vì quá trình này hạt giống sẽ nhận được nhiệt nhiều hơn, giúp các hạt ngủ sẽ mọc tốt hơn.

Ngoài ra, trong quá trình rửa không chà hạt vào thành rổ mà chỉ xoa nhẹ nhàng trên tay để tránh bong vỏ, không ngâm nước sau khi rửa vì hạt không ưa nước. Kiểm tra cát ẩm bằng cách nắm chặt tay, cát tạo thành khối nhưng không có nước chảy ra là đạt yêu cầu. Sau khi ủ trong cát cần xả rửa và thay cát nhằm loại bỏ nấm mốc. Hàng ngày gỡ bỏ bao gai trong thời gian từ 2 giờ (7 - 9 giờ mỗi ngày) để hạn chế sự phát triển của nấm.

Bên cạnh đó, loại bỏ các hạt đen, thối, nhân mềm nhằm loại bỏ nấm mốc phát triển qua những hạt chưa nảy mầm. Việc xử lý lần 2 những hạt ngủ sẽ giúp cho các hạt này mọc nhanh hơn, triệt để hơn và có thể tưới ẩm nhiều hơn.

 Bài, ảnh: Phan Thắng