Bài và ảnh: QUỲNH LỆ

Đến ngày hết hạn nhận tác phẩm, 31/7/2013, Ban tổ chức đã nhận được: 350 bài Thơ, 51 bài Ký, 44 bài Vọng cổ và 200 Ca khúc. Trong đó có 80 bài truyền thống, 110 bài hát trữ tình. Ngoài ra, các nhạc sĩ là thành viên Hội đồng thẩm định (tất nhiên không được tham dự) cũng đã gửi ca khúc hưởng ứng cuộc vận động sáng tác để bày tỏ tình cảm của mình với ngành cao su.

·         Phát huy tính sáng tạo của các văn nghệ sĩ “cây lá vườn nhà”

Cuộc vận động sáng tác về ngành cao su chính là “sân chơi văn hóa” lành mạnh bổ ích, mang tính gần gũi với người công nhân, vì thế Ban Lãnh đạo cùng Công đoàn và Đoàn Thanh niên các công ty đều đã quán triệt nội dung và phổ biến rộng rãi trong CBCNVC đơn vị, động viên khuyến khích các CBCNVC có khả năng sáng tác cùng viết bài tham dự.

Cuộc sống công nhân người dân tộc ngày càng ổn định và khởi sắc

Có rất nhiều bài do chính cán bộ công nhân cao su sáng tác. Khá nhiều tác phẩm tốt, thể hiện tình cảm chân thật với cái nhìn gần gũi mà lắng đọng, mang hơi thở ấm áp của những người trong cuộc nói về ngành nghề, công việc và cuộc sống của mình, nói về mảnh đất quê hương của mình. Có nhiều bài thơ viết về ông bà, cha mẹ… Ai cũng biết, một trong những truyền thống cao quí của ngành cao su là nghề nghiệp “cha truyển con nối”. Chính sợi dây tình cảm thiêng liêng ruột thịt đã gắn bó mỗi người trong gia đình với nhau và đan kết họ với mảnh đất cao su hiền hòa tình nghĩa bởi những kỷ niệm từ thuở bé thơ… - Tính truyền thống cũng đã được giữ gìn và phát huy từ đấy ! 

Các “thi sĩ, nhạc sĩ không chuyên” chính là những người vẫn ngày ngày ra lô làm bạn với vườn cây, nên lời thơ và câu hát là lời thủ thỉ tâm tình chia sẻ vui buồn với “những người bạn thân thiết” đang trào dâng dòng nhựa sống. Có những tứ thơ khi đọc lên sẽ làm cho những ai gắn bó với ngành cao su rưng rưng xúc động… Những câu hát như được chắt từ đáy lòng… Điều đó đã minh chứng một tình yêu mãnh liệt và thể hiện niềm tự hào sâu sắc của người công nhân về ngành nghề mà mình đang làm.

Bên cạnh những hoạt động mang tính định kỳ (Liên hoan thanh niên tiên tiến, Trại hè cho con em công nhân, Đại hội thể dục thể thao, Hội thao quốc phòng, Hội thi tay nghề thợ giỏi…), 2 năm một lần Tập đoàn cao su tổ chức Hội diễn nghệ thuật CNVCLĐ – một hoạt động văn hoá mang tính đặc thù và đặc sắc. Đối tượng tham gia là những hạt nhân phong trào văn nghệ quần chúng được tuyển chọn qua các kỳ hội diễn ở cơ sở và được bồi dưỡng thêm năng khiếu. Hội diễn năm 2011 với chủ đề “Âm vang dòng nhựa trắng” đã để lại những dấu ấn đẹp. Hiện nay, Hội diễn năm 2013 đang được tổ chức ở 4 khu vực, với chủ đề “Dòng nhựa trắng – niềm tin và phát triển” khẳng định bước tiến và niềm tin vào tương lai phát triển của Tập đoàn Cao su VN. Hội diễn lần nào cũng có rất nhiều tiết mục tự biên là những ca khúc, bài hát múa, tiểu phẩm kịch… xoay quanh chủ đề cao su – Các diễn viên xinh tươi đã mang trái tim chân chất nồng hậu của người công nhân lên sân khấu và làm cho nó lấp lánh thăng hoa dưới ánh đèn màu qua các tiết mục. Thông qua Hội diễn, khán giả có thể nhận thấy được niềm tự hào của CNVCLĐ đối với ngành cao su, những đóng góp to lớn của ngành cao su đối với đất nước trong giai đoạn hội nhập…

Các nhà văn nhà báo thâm nhập thực tế vùng sâu,  nông trường Hòa Bình – Chư Prông

Cuộc vận động sáng tác lần này nhất định sẽ góp thêm nhiều tác phẩm mới, có giá trị cao, làm phong phú sinh động thêm cho phong trào văn hóa văn nghệ toàn ngành.

Có thể khẳng định, văn hóa văn nghệ là một nhu cầu cần thiết đối với công nhân cao su. Nếu chúng ta tạo những sân chơi lành mạnh để “khơi thông dòng chảy” - nếu được động viên khích lệ đúng mức thì chính người lao động sẽ còn biết sáng tạo hơn nữa và sẽ làm cho phong trào văn hóa văn nghệ trong ngành cao su lan tỏa mạnh mẽ hơn nữa. Và sẽ góp phần thúc đẩy thi đua lao động sản xuất tốt hơn, mang lại hiệu quả hơn.

·         Sự quảng bá tốt nhất về Tập đoàn Cao su trong thời kỳ đổi mới.

Lãnh đạo Tập đoàn mong muốn: những bài Ký do các tác giả trong và ngoài ngành gửi tham dự sẽ ghi nhận tương đối đầy đủ các tấm gương điển hình xuất sắc tiêu biểu – cá nhân và tập thể đã có nhiều công lao thành tích cống hiến cho đơn vị và toàn Tập đoàn qua các thời kỳ xây dựng và phát triển. Những bài Ký hay cũng là phương thức nhân điển hình tiên tiến một cách hữu hiệu, góp phần cho phong trào thi đua yêu nước phát triển sâu rộng. Tuyển tập “Cao su – Dòng chảy cuộc sống” với những bài viết về các tấm gương điển hình sẽ là một trong các phương thức quảng bá tốt nhất về Tập đoàn Cao su trong thời kỳ đổi mới.

Nhìn chung, tổng thể các bài Ký gửi về tham dự cuộc vận động sáng cũng đã phát thảo nên bức tranh toàn cảnh về Tập đoàn cao su trên khắp các vùng miền, phản ảnh tinh thần làm việc không mệt mõi của những tập thể cán bộ công nhân lao động, ghi nhận công lao của những con người đã trải qua thời gian khổ trong giai đoạn bao cấp, đã tích cực cống hiến hết sức mình để đưa đơn vị chạm vào danh hiệu cao quí “Anh hùng lao động”, khẳng định bước đi mạnh mẽ  của từng đơn vị cùng Tập đoàn trên con đường phát triển bền vững…

Vườn cây phát triển đồng đều của công ty Cổ phần cao su Việt Lào.

Tuy nhiên, số lượng tác phẩm Ký vẫn còn hạn chế. Bởi vì, Ký báo chí là một thể loại khó, đòi hỏi sự chuyên nghiệp, hay ít ra người viết phải có tay nghề, có sự quan sát tỉ mỉ và cách cảm nhận tinh tế, phải biết phỏng vấn/ trao đổi với nhân vật điển hình, phải tìm tư liệu liên quan và quan trọng là phải thể hiện cảm xúc qua những trang viết… 

Ngành cao su, những năm qua đã phát triển đi vào chiều sâu và trên diện rộng, đã đầu tư trồng mới ở các tỉnh miền núi phía Bắc. Đây là chương trình phát triển kinh tế - xã hội đặc biệt quan trọng, góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng, bước đầu làm thay đổi phương thức sản xuất, góp phần khai thác, sử dụng hiệu quả tài nguyên đất, lao động, góp phần xây dựng nông thôn mới. Nhà đầu tư không chỉ đầu tư đồng vốn lâu dài, đổ nhiều công sức lao động…, mà còn phải có tâm huyết vì sự nghiệp chung. Nếu có dịp đến với vùng núi phía Bắc, chắc chắn sẽ  đồng cảm với nhận xét của một công nhân Hương Khê Hà Tĩnh: “Từ vùng quê miền Trung đồi núi cằn cỗi, để trồng được cây cao su, chúng tôi nghĩ mình vất vả trăm lần. Nhưng khi vượt bao chặng đường đèo đến với Tây Bắc, biết được đồng bào mình phải trèo lên núi lên đồi đánh đường đồng mức bậc thang rồi mới gùi cõng cây cao cao su con lên trồng, chúng tôi hiểu cao su Tây Bắc khó khăn vạn lần...”

Ngoài ra, Tập đoàn còn phát triển nhiều dự án  ở Lào và Kampuchia, góp phần vun đắp thêm tình hữu nghị bền vững… Để cây cao su phủ xanh trên những vùng đất mới nhiều khó khăn thử thách ấy, đã có những cán bộ công nhân tích cực vượt lên chính mình, đối mặt với gian lao thiếu thốn và chịu đựng hy sinh thiệt thòi… Họ đáng được tôn vinh khích lệ bằng nhiều hình thức. Nhưng, do các “tay viết chuyên nghiệp” không có điều kiện tự đến những vùng xa xôi như thế, mặt khác do ban tổ chức chưa tổ chức được những chuyến đi thực tế sáng tác ở vùng đất khó khăn heo hút ấy, vì vậy, vẫn còn những khoảng trống về đất và người “chưa được gọi tên” trong các bài Ký tham gia cuộc vận động sáng tác… (Nhưng nếu được chú ý bổ sung kịp thời bằng những bài viết hưởng ứng cuộc vận động, có lẽ một số “khoảng trống” sẽ được “san lấp”). 

Lán trại đơn sơ của công nhân khai hoang các dự án mới ở Kampuchia

Theo như nội dung đã thông báo, 40 tác giả có bài hát đã thu demo vượt qua vòng sơ khảo “bước vào hiệp 2” sẽ được Ban tổ chức hỗ trợ kinh phí thu âm demo 1 triệu đồng/bài. Số tiền ít ỏi so với giá thực tế. Nhưng đa số các bài hát, đều đã được các tác giả cho hòa âm và thu demo khá tốt. Bởi tác giả nào cũng muốn đầu tư chăm chút cho đứa con tinh thần của mình, nhất là các nhạc sĩ chuyên nghiệp. Với số lượng gần 200 ca khúc, 350 bài thơ, không ít bài thơ tứ rất xuất sắc, không ít bài hát có ca từ hay và giai điệu đẹp hòa quyện với nhau. Số lượng giải thưởng thì có hạn. Quả thật, đây là một cái “Khó! Rất khó!” cho sự tuyển chọn của Hội đồng thẩm định. Về 44 bài Vọng cổ, cũng đã được các soạn giả trong Hội đồng khen ngợi: “Chúng tôi không ngờ, so với một số cuộc thi khác, viết về ngành cao su lại có rất nhiều bài rất tốt, chắc ban tổ chức phải mở thêm giải thưởng…”.

Số lượng tác phẩm đã vượt xa sự mong muốn của Ban tổ chức. Về chất lượng và kết quả cụ thể, xin hãy chờ Hội đồng thẩm định tuyển chọn đánh giá và công bố sau. Nhưng có thể khẳng định, cuộc vận động sáng tác “chuyên ngành cao su” đã thành công, góp phần quảng bá hữu hiệu về Tập đoàn Cao su trong thời kỳ đổi mới. Cuộc vận động tuy đã khép lại về thời gian, nhưng đã mở ra một không gian đa chiều cho các tác giả trong và ngoài ngành, góp phần đưa ngành cao su gần gủi hơn với cộng đồng và các địa phương chưa có cây cao su, góp phần tạo thêm tiếng nói đồng thuận chung.