Các chỉ số thống kê cho thấy, tốc độ tăng/giảm bình quân quý I/2014 so với quý I/2013  của các loại giá trên như sau:

Giá xuất khẩu năm 2012 bình quân giảm 0,54%, năm 2013 giảm sâu hơn (2,41%) và quý I năm nay tăng nhẹ (0,78%), trong đó có 16/35 mặt hàng giá bị giảm so với năm trước. Một số mặt hàng xuất khẩu giá còn giảm sâu hơn (như cao su và sản phẩm từ cao su, mây tre, dây cáp điện, sản phẩm gốm sứ, thủy tinh và sản phẩm từ thủy tinh, than, chất dẻo, hạt điều, gạo, cà phê, hóa chất, sản phẩm từ hóa chất, từ chất dẻo …).

Tuy vậy, do giá nhập khẩu giảm (2,68%), giá xuất  khẩu tăng (0,78%), nên tỷ giá thương mại (tính bằng cách chia chỉ số giá xuất khẩu cho chỉ số giá nhập khẩu- tính bằng VND, bình quân quý I năm nay so với cùng kỳ năm trước đã tăng 3,56%). Thực tế tốc độ tăng giá USD bình quân quý I năm nay tăng (0,64%).

Giá nhập khẩu-một trong những loại giá đầu vào của sản xuất, tiêu dùng quan trọng, đồng thời cũng tác động đến tỷ giá thương mại, tỷ giá VND/USD...

Trong năm 2012, giá nhập khẩu giảm 0,33%; năm 2013 giảm sâu hơn (2,36%) và quý I/2014 còn giảm sâu hơn (2,68%). Trong 42 nhóm hàng hóa tính chỉ số giá nhập khẩu, có 15 nhóm tăng (như giá rau quả; gỗ và sản phẩm từ gỗ; dẻo nguyên liệu; mỡ động thực vật; thủy sản; sản phẩm từ chất dẻo…).

Có 27 nhóm giá giảm (cao su, phân bón, sắt thép, kim loại thường khác, sản phẩm từ hóa chất, nguyên phụ liệu dệt may da giày, hóa chất, phương tiện vận tải khác và phụ tùng, xăng dầu...).

Việc giảm giá nhập khẩu đã góp phần làm cho tốc độ tăng giá nguyên nhiên vật liệu dùng cho sản xuất quý I năm nay tăng thấp hơn tốc độ tăng của 2 năm trước (tăng 2,84% so với tăng 3,05% so với tăng 9,04%), kéo giá bán sản phẩm của người sản xuất hàng công nghiệp tăng thấp hơn (xuống chỉ còn tăng 5,25% năm 2013 và 5,21% trong quý I năm nay). Diễn biến trên đã góp phần giảm CPI bình quân (năm 2012 tăng 9,21%, năm 2012 xuống còn 6,8% trong năm 2013…

Đây cũng là thời cơ để tăng nhập khẩu khi giá thế giới giảm, tỷ giá tăng thấp, để đón lõng phục hồi kinh tế.

Giá nguyên, nhiên vật liệu dùng cho sản xuất tính chung thì tăng 2,84%, nhưng tính riêng cho nhóm ngành nông, lâm, thủy sản bình quân quý I năm nay đã tăng cao hơn (3,02%), thấp hơn tốc độ tăng của giá bán của người sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản (5,14%), nên người sản xuất đỡ bị thiệt thòi.

Tuy nhiên, người sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản còn bị thiệt thòi kép, giá bán lương thực thấp, khó tiêu thụ. Mới đây, Chính phủ hỗ trợ tín dụng mua tạm trữ lúa đông xuân sẽ góp phần hạn chế khó khăn, thiệt thòi cho nông dân. Giá nguyên nhiên vật liệu dùng cho sản xuất công nghiệp vẫn còn tăng cao, có loại tăng khá cao, nên tăng trưởng GDP do công nghiệp xây dựng tạo ra tuy cao lên so với quý I cùng kỳ, nhưng vẫn thấp hơn tốc độ tăng chung (tăng 4,69% so với tăng 4,96%).

Tốc độ tăng giá cước vận tải, kho bãi đã chậm lại (năm 2013 tăng 6,48%, quý I năm nay tăng 2,56%). Tuy nhiên, cần giảm chi phí vận tải để hạ giá thành sản phẩm, trong khi hàng tồn kho tăng, tiêu thụ chậm.

Giá tiêu dùng (CPI) quý I năm nay tăng 0,8%, thấp nhất so với hàng chục năm trước; nếu tính bình quân, thì quý I năm nay còn tăng thấp xa hơn bình quân của 2 năm trước (4,83% so với tăng 6,6% và tăng 9,21%). Đó là kết quả của nhiều yếu tố, bao gồm cả giá nhập khẩu giảm, giá xuất khẩu tăng thấp, tổng cầu còn yếu; là kết quả của nhiều giải pháp của Chính phủ. Trong các giải pháp này, đáng lưu ý có các giải pháp ổn định tỷ giá, ổn định thị trường vàng.

Tỷ giá VND/USD bình quân quý I năm nay tiếp tục tăng thấp so với cùng kỳ năm trước, trong khi giá nhập khẩu tính bằng USD giảm 2,68% và khi tính bằng VND cũng còn giảm 1,77%.

Đây là yếu tố rất quan trọng làm cho chi phí đẩy (từ hàng nhập khẩu nước ngoài) không ảnh hưởng, không gây ra nhập khẩu lạm phát.

Giá vàng trong nước bình quân quý I năm nay giảm sâu so với cùng kỳ năm trước. Diễn biến này cùng với sự ổn định của giá USD và quan trọng hơn đã tác động đến yếu tố tâm lý kỳ vọng lạm phát (bởi vàng và USD thường được chọn làm nơi trú ẩn của dòng tiền khi lạm phát cao); không những thế, nếu trước đây “vàng bỏ ống cũng có lãi”, thì nay nhiều người lại “dốc ống” để giảm bớt sự thiệt hại. Theo ý nghĩa này thì kỳ vọng tình trạng đô la hóa, vàng hóa sẽ giảm theo. Tuy nhiên, giá vàng trong nước giảm chậm hơn giá vàng thế giới, nên chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng trên thế giới vẫn còn lớn (hiện vẫn ở mức trên 2,5 triệu đồng/lượng).

Giá bán sản phẩm của người sản xuất hàng  nông, lâm, thủy sản tăng khá hơn (5,14%), tuy nhiên người sản xuất nông nghiệp tăng thấp nhất (3,96%) so với người sản xuất thủy sản (8,57%) và lâm nghiệp (9,8%).

Giá bán sản phẩm công nghiệp tăng khá, cao hơn tốc độ tăng giá nguyên nhiên vật liệu cho sản xuất (tăng 5,21% so với tăng 2,84%). Tốc độ tăng này đã cao hơn tốc độ tăng giá tiêu dùng, chứng tỏ người sản xuất đỡ bị thiệt thòi hơn trước so với người hoạt động trong các ngành thương mại, dịch vụ. Đây cũng là yếu tố góp phần làm cho tỷ trọng lao động đang làm việc trong nhóm ngành nông, lâm nghiệp- thủy sản và trong nhóm ngành công nghiệp- xây dựng năm nay bị giảm so với năm trước và tốc độ tăng GDP của 2 nhóm ngành này của năm nay thấp hơn của năm trước.

Nhìn chung lại, xu hướng biến chuyển các chỉ số giá năm nay có thuận lợi hơn, đã góp phần làm cho CPI tăng thấp nhất trong 10 năm qua.

Minh Ngọc

http://baodientu.chinhphu.vn/